Trend povećanja broja klima uređaja u Srbiji (razlozi i uticaj na život ljudi)

Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku Srbije, udeo domaćinstava sa klima uređajem značajno je porastao u poslednjih 15 godina. Dok je 2006. godine klima uređaj posedovalo 7,8% domaćinstava, do 2019. godine taj udeo porastao je na 37,8% .​

U 2022. godini, prema Statističkom godišnjaku Srbije, klima uređaj je imao 56,8% domaćinstava u urbanim sredinama, dok je u ruralnim područjima taj procenat iznosio 26,4% .​

Ovaj trend rasta broja klima uređaja u domaćinstvima odražava se i na povećanje potrošnje električne energije tokom letnjih meseci, što može izazvati opterećenje elektroenergetskog sistema .​

Popularnost klima uređaja je porasla iz više razloga koji se međusobno prepliću. Evo najvažnijih:

1. Klimatske promene i više temperature

Leti je sve toplije – prosečne temperature rastu, toplotni talasi su češći i duže traju. Ljudi jednostavno traže način da sebi olakšaju život u tim uslovima.

2. Povećanje životnog standarda

Sa većim prihodima, više ljudi može da priušti klima uređaj. Nekada su klime bile luksuz, a danas su gotovo standard, posebno u urbanim sredinama.

3. Urbanizacija

U gradovima je toplije nego u ruralnim sredinama zbog betona, saobraćaja i nedostatka zelenila. Zato se u stanovima i zgradama klime često podrazumevaju.

 4. Veća dostupnost i pad cena

Tehnologija je napredovala – klime su efikasnije, tiše i energetski štedljivije. Takođe, ponuda je veća i cene su pristupačnije nego pre desetak godina.

 5. Multifunkcionalnost

Savremeni klima uređaji hlade leti, greju zimi, filtriraju vazduh i štede energiju. Više nisu samo „hladnjaci“, već uređaji koji se koriste tokom cele godine.

6. Marketing i promocija

Kompanije agresivno reklamiraju klime, naročito uoči leta. Osim toga, prisutni su razni državni i opštinski programi subvencija za energetski efikasne uređaje.

Klimatske promene u Srbiji tokom poslednjih nekoliko decenija značajno su uticale na porast broja klima uređaja u domaćinstvima. Prosečne temperature su u stalnom porastu, što čini letnje mesece sve toplijim i dužim.​

Porast prosečne temperature

Prema podacima Republičkog hidrometeorološkog zavoda Srbije, prosečna godišnja temperatura u 2024. godini iznosila je 13,3°C, što je za 2,3°C više od proseka za period 1991–2020. Ova godina je zabeležila najviše temperature u istoriji zemlje, a prethodne godine takođe su bile među najtoplijima. Svi od deset najtoplijih godina u Srbiji dogodili su se nakon 2000. godine. ​

 Letnje vrućine i toplotni talasi

U 2024. godini, tokom letnjih meseci, zabeleženi su rekordni brojevi dana sa temperaturama iznad 35°C, što je dovelo do povećane potrošnje energije za hlađenje prostora. Ovi ekstremni vremenski uslovi, uključujući suše i šumske požare, postaju sve učestaliji i intenzivniji. ​

Uticaj na domaćinstva

Porast temperatura direktno utiče na kvalitet života, posebno u urbanim sredinama gde su letnje vrućine intenzivnije. Klimatske promene povećavaju potrebu za klimatizacijom, što objašnjava rast broja klima uređaja u domaćinstvima.​

Uzimajući u obzir ove podatke, jasno je da klimatske promene igraju ključnu ulogu u povećanju broja klima uređaja u Srbiji.​

Photo by Max Vakhtbovycn: https://www.pexels.com/photo/light-modern-kitchen-with-dining-area-7533919/